ХОХИРОГЧ НАС БАРСНААС ГЭМ ХОР УЧРУУЛСНЫ ТӨЛБӨРИЙГ ГЭМ БУРУУТАЙ ЭТГЭЭД ТӨЛНӨ
Өмнөговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2022 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн 2022/ДШМ/29 дугаар магадлал
Шийдвэрийн тойм: №01 2023.01.10
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болоогүй
Санамж: Энэхүү тойм нь шүүхийн шийдвэрийг орлохгүй бөгөөд олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилготой болно.
Иргэн Н нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Б-ийн баруун гарын тохойн дотор хэсэгт заазуураар цохиж амь насыг нь хохироосон гэмт хэрэгт холбогджээ.
Прокуророос Н-ийг хүнийг алах гэмт хэрэг үйлдсэн хэмээн яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг шүүхэд шилжүүлсэн байна.
Анхан шатны шүүх Н-ийг “Хүнийг алах” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, 10 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, Н-ээс талийгаачийн насанд хүрээгүй 3 хүүхдийн тэжээгчээ алдсаны тэтгэмжийн зөрүүд хүүхэд тус бүрт сар болгон ...төгрөгийг гаргуулан олгохоор шийдвэрлэжээ.
Хохирогчийн өмгөөлөгч “амь хохирогчийг бүлэглэн зодож бие махбодод нь гэмтэл учруулсан” гэх үндэслэлээр хэргийг прокурорт буцаах тухай, хохирогчийн эхнэр нь 3 хүүхдийн тэжээгчээ алдсаны тэтгэмжийн зөрүүг талийгаачийн авч байсан цалингийн хэмжээнээс тооцож гаргуулахаар тус тус гомдол гаргасан.
Давж заалдах шатны шүүх хэргийг гомдлын дагуу хянан хэлэлцээд хэргийг прокурорт буцаах тухай гомдлыг хэрэгсэхгүй болгож, харин хохирогчийн эхнэрийн гаргасан гомдлыг хангах үндэслэлтэй гэж үзэв.
Учир нь, анхан шатны шүүх нь нас барагчийн сарын цалин хөлс, орлогын дунджийг 2022.01.01-ний өдрөөс эхлэн мөрдөгдөж буй “Дундаж цалин хөлс тодорхойлох журам”-ыг баримталж, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн нийт хугацаагаар тооцсон нь хуулийг буруу хэрэглэсэн. Зүй нь гэмт хэрэг гарах үед мөрдөгдөж байсан Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайдын 2005 оны 55 дугаар тушаалаар батлагдсан “Дундаж цалин хөлс тодорхойлох журмыг баримтлах ёстой. Иймд уг журамд “дундаж цалин хөлсийг тодорхойлохдоо тухайн ажилтны сүүлийн 3 сарын дундаж цалин хөлсөөр тооцно” гэснийг баримталж амь хохирогчийн дундаж цалин хөлсийг тооцон, шүүхийн шийдвэр гарсан өдрөөс эхлэн насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг 18 нас хүртэл хүүхэд тус бүрд сар тутам... төгрөгийг Н-ээс гэм хор учруулсны төлбөрт тооцон гаргуулахаар шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулан шийдвэрлэсэн болно.
Шийдвэрийг бүтнээр харах цахим холбоос: https://shuukh.mn/single_case/15825?daterange=2022-07-01%20-%202023-01-16&id=2&court_cat=2&bb=1
Тоймыг бэлтгэсэн: Өмнөговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Х.Гэрэлмаа
БАЙГАЛЬ ОРЧИН, ХӨРС БОХИРДУУЛЖ, ГАЗРЫГ ЗҮЙ ЗОХИСТОЙ АШИГЛААГҮЙ БОЛ УГ ЗӨРЧИЛД ШИЙТГЭЛ ОНОГДУУЛНА
Шүүхийн шийдвэрийн огноо, дугаар: Өмнөговь аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022.04.18-ны өдрийн 120/ШШ2022/0009
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болсон.
Тоймын огноо, дугаар: 2023.02.02 №01
Санамж: Энэ тойм нь бүрэн гүйцэд шүүхийн шийдвэр биш бөгөөд түүнийг орлохгүй, зөвхөн шүүхийн шийдвэрийг олон нийтэд ойлгомжтой байдлаар мэдээлэн хүргэх зорилготой болно.
Өмнөговь аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын Байгаль орчны хяналтын улсын байцаагч нь Эрдэнэс таван толгой ХК-иас Говьсүмбэр аймаг чиглэлийн нүүрс тээврийн машинууд маршрутын замаар явахгүй олон салаа зам гарган, байгаль орчин хөрс бохирдуулан, газрыг зүй зохистой ашиглаагүй зөрчилд шийтгэл оногдуулжээ.
Гомдол гаргагч Төрийн бус байгууллага болон Зам, тээврийн хөгжлийн сайдын хооронд Эко, жишиг тээврийн хамтран ажиллах гэрээ байгуулж, тус төрийн бус байгууллага нь Цогтцэций-Чойр чиглэлийн улсын чанартай маршрутын замаар олон салаа зам гаргахгүй тээвэрлэлт хийх, тээвэрлэлтийг хяналттай, эмх цэгцтэй явуулах, мөн зам ашиглахтай холбоотой гарсан аливаа хариуцлагыг хүлээх үүрэг тусгагдсан байна.
Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явагдаж байх үед Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас Ажлын хэсэг байгуулагдаж, уг хамтран ажиллах гэрээг цуцалсан бөгөөд Төрийн бус байгууллагаас “манайх газар эзэмшигч, ашиглагч этгээд биш тул хариуцлага хүлээхгүй, хамтран ажиллах гэрээ дуусгавар болсон байхад Улсын байцаагч торгууль оногдуулсан нь хууль бус” гэх бөгөөд харин зөрчил гаргаагүй гэж үгүйсгэж маргаагүй болно.
Байгаль орчны хяналтын улсын байцаагч нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан эрх хэмжээний хүрээнд зөрчлийг шалгаж, маргаан бүхий газарт үзлэг явуулж, уг үзлэгт байгаль экологийн шинжээч, хөрс судлаач, ургамал судлаач, биологич нарыг оролцуулан, мэргэжлийн техник хэрэгсэл, хэмжигч багаж ашиглан хөрсний дээж авч, агаарын бохирдлын хэмжилт хийж, маршрутын замтай зэрэгцэн олон салаа зам үүсэж, газрын хөрс эвдрэлд оруулсан зэргийг фото зургаар баримтжуулж, зөрчлийг хуульд заасан арга, хэрэгслээр нотолж тогтоожээ.
Зөрчлийн тухай хуульд зөрчил үйлдсэнээс хойш 6 сарын хугацаа өнгөрсөн бол уг зөрчилд шийтгэл оногдуулахгүй гэж заасан бөгөөд Байгаль орчны хяналтын улсын байцаагч нэгэнт зөрчил үйлдэгдсэн болохыг бүрэн дүүрэн тогтоосон тул Шийтгэлийн хуудсаар торгууль оногдуулсан нь үндэслэлтэй, хуульд заасан зөрчил тус бүрд шийтгэл оногдуулах нь шударга ёсны зарчимд нийцнэ гэж шүүх үзсэн.
Шүүхийн шийдвэрийг бүрэн эхээр нь үзэх холбоос: https://shuukh.mn/single_case/9316?daterange=2022-01-30%20-%202022-06-30&id=1&court_cat=3&bb=1
https://shuukh.mn/single_case/5006?start_date=&end_date=&id=2&court_cat=3&bb=1
Тойм бэлтгэсэн: Өмнөговь аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч М.Цэцэгмаа
ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ ЗАВШСАН ЭТГЭЭДЭД ЭРҮҮГИЙН ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭЛГЭВ
Өмнөговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн 03 дугаартай шийдвэр.
Шүүхийн шийдвэрийн тойм: №01, 2023.01.09
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болсон.
Санамж: “Энэхүү тойм нь шүүхийн шийдвэрийг орлохгүй бөгөөд олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилготой болно.
Иргэн Г-ийг “Гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан” гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.
Хэрэгт авагдсан баримтуудаар “Иргэн Г нь эгчийнхээ гэрээс гараад ажилдаа явахдаа асфальтан замын хажуугаас Samsung galaxy А-22 маркийн гар утсыг олсон ба уг утас унтарчихсан цэнэггүй байсан тул гар утсыг өөрийнхөө гэрт 7 хоног хадгалсны дараа аймгийн төвд байрлах утас засварын газарт очиж программ уншуулж, шилэн наалт болон гар утасны гэр, цэнэглэгч зэргийг өөрчилж, өөрийн хэрэгцээнд ашигласан байна.
Эрүүгийн хуульд гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс хоёр мянга долоон зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас зургаан сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял оногдуулахаар заасан байна.
Иргэн Г-ийн үйлдэл нь гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэргийн шинжийг хангасан гэж үзэж гэм буруутайд тооцсон ба түүний тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн байдал, учруулсан хохирлыг нөхөн төлсөн хөнгөрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан 500.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж шийдвэрлэжээ.
Шүүхийн шийдвэрийг бүтнээр харах цахим холбоос: Монгол Улсын шүүхийн шийдвэрийн цахим сан (shuukh.mn)
Тоймыг бэлтгэсэн: Өмнөговь аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Э.Оюун-Эрдэнэ
АЖИЛ ОЛГОГЧ НЬ АЖИЛТНЫГ АЖЛААС БУРУУ ХАЛСАН ТОХИОЛДОЛД АЖИЛД ЭГҮҮЛЭН ТОГТООЖ, АЖИЛГҮЙ БАЙСАН ҮЕИЙН ЦАЛИНТАЙ ТЭНЦЭХ НӨХӨХ ОЛГОВОР ОЛГОНО
Өмнөговь аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 446 дугаартай шийдвэр.
Шийдвэрийн тойм: №01, 2023.02.06
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болсон.
Санамж: “Энэхүү тойм нь шүүхийн шийдвэрийг орлохгүй бөгөөд олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилготой болно.”
Нэхэмжлэгч “А” нь “Б” ХХК-д холбогдуулан “... намайг өөрийн удирддаг хэсгийн ажилтнуудын хөдөлмөрийн процесст хяналт тавих, өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулах үндсэн үүрэгт ажилдаа хариуцлагагүй хандаж, хөдөлмөрийн сахилгын ноцтой зөрчил гаргасан гэж үзэж ажлаас халах сахилгын шийтгэл ногдуулсан нь хууль зүйн үндэслэлгүй юм...” гэж нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.
Хариуцагч “... А нь ажилтнуудын ажлын цагийн ашиглалтад хяналт тавьж, ажил үүргийг хуваарилах, үүрэг даалгавар өгөх, гүйцэтгэлийн хянах үндсэн чиг үүргээ биелүүлээгүйн улмаас 2021 оны 8-р сарын 11 -ны өдөр бүрэн бус бүрэлдэхүүнтэй ажил эхэлсэнд хяналт тавиагүй. Үүний улмаас нэг хүнд ноогдох бүтээлийн хэмжээ буурч компанид 4 769 692 төгрөгийн хохирол учирсан байна...” гэж сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж тус тус маргасан.
Хөдөлмөрийн тухай хуульд ажилтан сахилгын зөрчлийг давтан болон хөдөлмөрийн гэрээнд заасан ноцтой зөрчлийг гаргасан бол ажил олгогч өөрийн санаачлагаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцлахаар заасан.
Хариуцагч “Б” ХХК нь ажилчдын аюулгүй ажиллагаа, цаг бүртгэлтийг хариуцах үүрэг бүхий ажилтан буюу өөр этгээдэд сахилгын шийтгэлийг оногдуулахдаа ялгамжтай оногдуулсан нь тогтоогдсон, түүнчлэн адил хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллаж байгаа ажилтан хөдөлмөрийн дотоод журмыг зөрчсөн гэж үзвэл шийтгэлийг ялгамжтай оногдуулах тухай эрх зүйн үндэслэлээ ажил олгогч нотлоогүй, хуульд заасан шат дараалсан сахилгын шийтгэл оногдуулах боломжгүй нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна гэж шүүх үзсэн.
Шүүхийн шийдвэрийг бүтнээр харах цахим холбоос: https://shuukh.mn/single_case/125090?daterange=2022-09-30%20-%202022-09-30&id=1&court_cat=1&bb=1
Тоймыг бэлтгэсэн: Өмнөговь аймаг дахь сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Л.Угтахбаяр.
ТӨРИЙН УДИРДАХ АЛБАН ТУШААЛД ХУУЛЬ БУСААР ТОМИЛОГДСОН ЭТГЭЭДИЙГ ТУСГАЙ ШАЛГАЛТАД БҮРТГЭХГҮЙ
Шүүхийн шийдвэрийн огноо, дугаар: Өмнөговь аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022.07.06-ны өдрийн 120/ШШ2022/0018
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болсон.
Тоймын огноо, дугаар: 2023.03.03 №02
Иргэн Э-ээс Төрийн албаны зөвлөлийн Өмнөговь аймаг дахь салбар зөвлөлийн Э-г аймгийн Орон нутгийн өмчийн газрын ... албаны даргын албан тушаалын төрийн албаны тусгай шалгалтад бүртгээгүйг хүчингүй болгуулж, бүртгэхийг даалгах нэхэмжлэл гаргасан.
Өмнөговь аймгийн Орон нутгийн өмчийн газрын даргын 2021 оны Б/02 дугаар тушаалаар Э-г тус газрын ... албаны даргын албан тушаалд томилсныг Төрийн албаны зөвлөлийн 70 дугаар тогтоолоор “Э-г Төрийн албаны тухай хуулийн холбогдох заалтыг зөрчин томилсон байх тул хууль зөрчин томилсон шийдвэрээ өөрөө хүчингүй болгох, болгоогүй тохиолдолд хуульд заасны дагуу Төрийн албаны зөвлөл хүчингүй болгохыг мэдэгдсэн.
Гэвч Орон нутгийн өмчийн газрын дарга Э-г томилсон шийдвэрээ хүчингүй болгоогүй тул Төрийн албаны зөвлөлийн 327 дугаар тогтоолоор Э-г томилсон тушаалыг хүчингүй болгож, тус газрын ... албаны даргын албан тушаалын сул орон тоог нээлттэй сонгон шалгаруулалт зохион байгуулж, нөхөхийг тус байгууллагын даргад даалгаж шийдвэрлэжээ.
Э нь 2010 онд төрийн захиргааны албан тушаалаас өөрийн хүсэлтээр чөлөөлөгдөж, төрийн улс төрийн албан тушаалд, мөн хувийн хэвшилд ажиллаж байгаад 2021 онд тус газарт албаны даргын албан тушаалд томилогдсон.
Э-г албан даргаар томилсон тушаалыг Төрийн албан зөвлөлөөс хүчингүй болгосноор төрийн удирдах албан тушаалтан биш болох бөгөөд 2010 онд өөрийн хүсэлтээр төрийн захиргааны албан тушаалаас чөлөөлөгдсөн тул төрийн албаны нөөцөд байгаа гэж үзэх ч боломжгүй тул төрийн албаны тусгай шалгалтад бүртгэх боломжгүй, харин төрийн албаны ерөнхий шалгалт өгч, одоогийн шалгалтад бүртгүүлэх боломжтой... гэж Өмнөговь аймгийн Төрийн албан зөвлөлийн Салбар зөвлөл шийдвэрлэсэн нь үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэсэн.
Санамж: Энэ тойм нь бүрэн гүйцэд шүүхийн шийдвэр биш бөгөөд түүнийг орлохгүй, зөвхөн шүүхийн шийдвэрийг олон нийтэд ойлгомжтой байдлаар мэдээлэн хүргэх зорилготой болно.
Шүүхийн шийдвэр, магадлалыг бүрэн эхээр нь үзэх холбоос: https://shuukh.mn/single_case/11514?daterange=2021-01-01%20-%202023-01-01&id=1&court_cat=3&bb=1
https://shuukh.mn/single_case/5395?start_date=&end_date=&id=2&court_cat=3&bb=1
Тойм бэлтгэсэн: Өмнөговь аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч М.Цэцэгмаа
АВТОТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЛИЙН ЖОЛООЧ ХӨДӨЛГӨӨНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ТУХАЙ ХУУЛЬ, ТҮҮНД НИЙЦҮҮЛЭН ГАРГАСАН ЗАХИРГААНЫ ХЭМ ХЭМЖЭЭНИЙ АКТЫГ ЗӨРЧСӨНИЙ УЛМААС ХҮНИЙ ЭРҮҮЛ МЭНДЭД ХҮНД ХОХИРОЛ УЧРУУЛСАН ГЭМТ ХЭРГИЙГ ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЭЛ ЖОЛООДОХ ЭРХГҮЙ ХҮН ҮЙЛДСЭН ЭТГЭЭДЭД ЭРҮҮГИЙН ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭЛГЭВ
Өмнөговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023.02.14-ний өдрийн 32 дугаартай шийдвэр.
Шүүхийн шийдвэрийн тойм: №32, 2023.02.14
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болсон.
Санамж: “Энэхүү тойм нь шүүхийн шийдвэрийг орлохгүй бөгөөд олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилготой болно.”
Иргэн “О” нь 2022 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өглөөний 07 цагаас 08 цагийн хооронд Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэр буюу 5 дугаар сургуулийн урд талын хатуу хучилттай 4 замын уулзвар хэсэгт улсын дугааргүй “UB мото” нэртэй тээврийн хэрэгслийг жолоодож явахдаа Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 15.9. Гол ба туслах замын уулзварт туслах замаас яваа жолооч гол замаас ирсэн тээврийн хэрэгсэлд зам тавьж өгнө. Жолоочийн үүрэг 3.4. Жолооч дараах үүргийг хүлээнэ: в/ мотоцикл, мопед жолоодохдоо хамгаалах малгайг зааврын дагуу өмсөх, хамгаалах малгай өмсөөгүй зорчигч тээвэрлэхгүй байх; 3.7. Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/ тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй (жолоодлогын дадлага хийхээс бусад тохиолдолд), эсхүл согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох” гэсэн заалтуудыг зөрчин осол гаргаж, иргэн Б.А-ын эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан байна.
Прокуророос “О”-г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, 2.3 дахь заалтад заасан автотээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэргийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй хүн үйлдсэн гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг шүүхэд шилжүүлснийг шүүх хүлээн авч, хэргийг шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэв.
Энэхүү гэмт хэрэг нь гэм буруугийн болгоомжгүй хэлбэрээр үйлдэгддэг бөгөөд автотээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас үйлдэгдсэн байхыг шаардана.
Шүүгдэгч “О” нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцохыг хориглосон Замын хөдөлгөөний дүрмийн заалтыг зөрчсөн үйлдэл нь “автотээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөн” гэж үзнэ.
Энэхүү гэмт хэргийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй хүн үйлдсэний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан бол хүндрүүлэн зүйлчлэхээр хуульчилсан ба шүүгдэгч “О” нь автотээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэргийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй хүн үйлдсэн гэм буруутай гэж шүүхээс дүгнэв.
Энэ гэмт хэргийг үйлдсэн хүнийг тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг нэг жилээс гурван жил хүртэл хугацаагаар хасаж зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэхээр хуульчилсан.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн хүн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлж хор уршгийг арилгасан, эсхүл гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр таван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэхээр зохицуулсан байна.
Шүүх шүүгдэгчийг хөнгөн гэмт хэрэг үйлдэж, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол төлбөр төлсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, түүний хувийн байдал зэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэх тухай хуулийн шаардлагыг хангасан гэж дүгнэлээ.
Иймд хохирогчийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан ба цаашид гарах эмчилгээтэй холбоотой хохирол, төлбөрийг гаргуулах, нэхэмжлэх эрхээр хангуулах зэргийг үндэслэн шүүгдэгчид хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэх нь хохирогчийн гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршигтай холбоотой гарсан зардлыг нэхэмжлэх, нөхөн төлүүлэх хүсэлт гаргах, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх зэрэг хуулиар олгосон эрхүүдээ эдлэх боломжоор хангахад ач холбогдолтой гэж үзэж, шүүгдэгч “О”-ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасаж, хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэг, 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5 дахь заалтад заасан оршин суух газар, ажил сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий албан байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авч шийдвэрлэв.
Шүүхийн шийдвэрийг бүтнээр харах цахим холбоос: https://shuukh.mn/single_case/85157?daterange=2023-01-01%20-%202023-03-22&id=1&court_cat=2&bb=1
Тоймыг бэлтгэсэн: Өмнөговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Володя
ЗАМ ХАРИУЦАГЧ, ЭЗЭМШИГЧ КОМПАНИУДААС БУСДЫН ЭД ХӨРӨНГӨД УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ ГАРГУУЛНА
Шүүхийн шийдвэрийн тойм: №2023/ДШМ/05, 2023.02.09
Шийдвэрийн төлөв: хүчин төгөлдөр болоогүй
Санамж: “Энэхүү тойм нь шүүхийн шийдвэрийг орлохгүй бөгөөд олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилготой болно.”
Шүүгдэгч А нь Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын Сийрст багийн нутаг, Гашуун сухайт авто замын 3-аас 4 дэх км-т 2019 оны 05 дугаар сарын 22-ны өдөр тээврийн хэрэгслийг жолоодож явах үедээ авто зам дээр үүссэн замын эвдрэлийг тойрох үйлдлийг хийхдээ өөдөөс яваа Б-гийн жолоодож явсан тээврийн хэрэгсэлтэй мөргөлдөж, зорчигч Б.Б-гийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэргийг,
Шүүгдэгч Б нь мөн цаг хугацаанд болон мөн газарт тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ замын хөдөлгөөний дүрмийн заалтыг зөрчиж А-гийн жолоодож явсан тээврийн хэрэгсэлтэй мөргөлдөж, улмаар зорчигч Б-гийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.
Прокуророос Б, А нарыг авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих гэмт хэргийг хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулж үйлдсэн гэж яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг шүүхэд шилжүүлсэн байна.
Анхан шатны шүүх Б, А нарыг “Авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих” гэмт хэргийг хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулж үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ...хасаж, хорих ял оногдуулахгүйгээр .. хугацаагаар тус тус тэнсэж, иргэний хариуцагч “А” ХХК-аас 18045000 төгрөгийг гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч “З” ХХК-д, иргэний хариуцагч “Г” ХХК-аас 9022500 төгрөгийг, иргэний хариуцагч “Э” ХХК-аас 9022500 төгрөгийг тус тус гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч “З” ХХК-д олгож шийдвэрлэжээ.
Авто ослын улмаас “З” ХХК-ийн эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэлд 44490000 төгрөгийн, “А” ХХК-ийн эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэлд нийт 5459000 төгрөгийн хохирол учирсан.
Иргэний хариуцагч “Э“ болон “Г” ХХК-ийн хууль ёсны төлөөлөгч Т, Б нар нь шүүхийн шийдвэрт гэм буруутай этгээд нь “Э” болон “Г” ХХК гэж дүгнээгүй байж холбогдох эд хөрөнгийн хохирлыг хариуцуулж хоорондоо ялгаатай харилцааг нэгтгэн үндэслэлгүй дүгнэлт хийсэн байна гэж давж заалдах гомдол гаргасан.
Зам хариуцагч “Г” ХХК, зам эзэмшигч “Э” ХХК нь өдөр тутам авто замын ашиглалт, үйлчилгээ, засвар арчилгааг гүйцэтгэх талаарх гэрээ, хуульд заасан үүргээ биелүүлээгүйгээс зам тээврийн ослын улмаас бусдын эд хөрөнгөнд учирсан хохирлыг Иргэний хуульд зааснаар дээрх хоёр компаниас гаргуулахаар шийдвэрлэсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг давж заалдах шатны шүүх хэвээр үлдээж шийдвэрлэсэн болно.
Шүүхийн шийдвэрийг бүтнээр харах цахим холбоос: https://shuukh.mn/single_case/16468?daterange=2023-01-01%20-%202023-03-28&id=2&court_cat=2&bb=1&fbclid=IwAR1OnO32oSLJeMf9Zq1QgiPAiqzyMqU66XlwQzP9AbS1_DrIOfgj6yBAtWA
Тоймыг бэлтгэсэн: Өмнөговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Х.Гэрэлмаа
“БУСДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУУЛЬ БУСААР ГЭМТЭЭСНИЙ УЛМААС БАГА ХЭМЖЭЭНЭЭС ДЭЭШ ХОХИРОЛ УЧРУУЛСАН” ГЭХ ХЭРГИЙГ ХЭРЭГСЭХГҮЙ БОЛГОЖ, ИРГЭН Л-ИЙГ ЦАГААТГАЖ, ХЭРГИЙГ ХЭРЭГ БҮРТГЭЛТЭД БУЦААЖ ШИЙДВЭРЛЭВ”
Өмнөговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдрийн 46 дугаартай шийдвэр.
Шүүхийн шийдвэрийн тойм №04, 2023.03.24
Шийдвэрийн төлөв: Хүчин төгөлдөр болоогүй.
Санамж: “Энэхүү тойм нь шүүхийн шийдвэрийг орлохгүй бөгөөд олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилготой болно”
Иргэн Л нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2022 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрөөс 26-нд шилжих шөнө Өмнөговь аймгийн Даланзадгад суманд байрлах иргэн А-ын өмчлөлийн худалдаа үйлчилгээний зориулалт бүхий барилгын цонхыг хагалж, бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгаж, гэмтээсний улмаас бусдад 1.000.000 төгрөгийн буюу үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
Прокурорын газраас иргэн Л-ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар гэмтээсний улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан” гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг шүүхэд шилжүүлснийг шүүх хүлээн авч, хэргийг шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэв.
Хэрэгт авагдсан хэргийн газрын нөхөн үзлэг хийсэн тэмдэглэлд иргэн Л-ийн чулуу шидэж хагалсан цонх 200:180 см хэмжээтэй цонхны гадна талын дан шил цөмөрсөн гэж бичигдсэн боловч иргэн Л нь шүүх хуралдаанд 4 цонх байсан, нэг хаадаг цонхыг нь хагалсан гэх мэдүүлэг өгсөнтэй холбогдуулан шүүх хуралдааны явцад өмгөөлөгчийн хүсэлтийн дагуу үзлэг хийхэд 5 тасалгаа бүхий цонх байсан ба хагарсан гэх цонхны шилний хэмжээ 100:150 см хэмжээтэй болох нь тогтоогдсон бөгөөд 2 давхар шилний гадна талын буюу 1 давхар шил нь хагарч, дотор талын давхарга бүхий шил нь хагараагүй гэх нөхцөл байдал тогтоогдсон тул иргэн Л-ийн үйлдлийн улмаас эвдэрч гэмтсэн гэх 100:150 см хэмжээтэй 1 ширхэг цонхны шилний зах зээлийн бодит үнэлгээг тогтоох, цонхны шилний онцлог, шинж чанарыг тодорхойлуулахаар шүүх хуралдааныг 60 хүртэл хоногийн хугацаагаар хойшлуулж дээрх ажиллагааг хийлгэв.
Хөрөнгө үнэлгээний компанийн 2022 оны 08 дугаар сарын 27-ны өдрийн шинжээчийн дүгнэлтэд: 200:180 хэмжээтэй вакум цонх 1.000.000 төгрөг гэх боловч шүүх хуралдаан дээр хийсэн хэргийн газрын үзлэгээр хагарсан гэх цонхны шилний хэмжээ 100:150 см хэмжээтэй болох нь тогтоогдсон бөгөөд дээрх шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоосон 1.000.000 төгрөгийн үнэлгээ нь хэргийн бодит байдалтай нийцэхгүй, зөрүүтэй байх тул шүүх нотлох баримтаар үнэлээгүй болно.
Шүүх хуралдаан хойшилсон хугацаанд дахин шинжээч томилох тухай Мөрдөгчийн тогтоол гарч, уг тогтоолд “Эд зүйлийн онцлог нэр, онцлох шинж буюу 1м х 149 м хэмжээтэй вакум цонхны шил, тоо ширхэг 1, чанар хуучин” гэж тэмдэглэн үүнд үнэлгээ хийхийг үнэлгээний компанийн шинжээчид даалгасан боловч үнэлгээний компани “Вакум” цонхны шил тоо ширхэг 2, нэгжийн үнэ 220.000 төгрөг, нийт дүн 330.000 төгрөг гэх дүгнэлт гаргажээ.
Өөрөөр хэлбэл мөрдөгч 1м х 1.49 метр харьцаатай вакум цонхны 1 ширхэг шилний үнэ тогтоолгохоор шинжээч томилсон байхад шинжээч нь дээрх хэмжээ бүхий 2 ширхэг шилний үнийг тогтоож, улмаар 330.000 төгрөгөөр үнэлсэн дүгнэлт гаргасныг иргэн Л-ийн өмгөөлөгч эс зөвшөөрч дахин шинжээчийн дүгнэлт гаргуулах хүсэлт гаргаж Прокурорын тогтоолоор дахин шинжээч томилсон боловч уг тогтоолд хэргийн хүрээнд тогтоогдоогүй нөхцөл байдал буюу уг цонхны шилийг “хатаасан шил” байсан мэтээр буруу ойлголтыг шинжээч нарт өгч, улмаар шинжээч нар нь прокурорын энэхүү асуултын дагуу 100:150 см хэмжээтэй цонхны хатаасан шилний үнийг 350.150 төгрөгөөр тогтоож дүгнэлт гаргажээ.
Хэрэгт авагдсан гэрч Д-ийн мэдүүлэгт /цонхыг шиллэсэн, хагарсан цонхыг шиллэсэн иргэн/ иргэн Л-ийн үйлдлийн улмаас хагарсан шил нь “энгийн шил” байсан төдийгүй 260.000 төгрөгөөр цонхыг шиллэж, бүрэн бүтэн болгосон талаар мэдүүлсэн ба гэрч Д нь хэрэгт ач холбогдол бүхий нөхцөл байдлыг мэдэж байгаа хүн төдийгүй, энэ хэрэгт хувийн сонирхолгүй, тухайн баригдаж байгаа барилгын бүхий л цонхыг хийж өгсөн, хагарсны дараа дахин шиллэж өгөх үйлчилгээ үзүүлсэн этгээд болох нь гэрч Ж-ийн мэдүүлгээр давхар нотлогддог тул шүүх гэрчийн мэдүүлгийг үнэн зөвд тооцож шийдвэрлэсэн болно.
Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар иргэн Л-ийн буруутай үйлдлийн улмаас хохирогчид 260.000 төгрөгийн хохирол учирч, 260.000 төгрөгөөр цонхоо шиллэж бүтэн болгон хэвийн байдалд нь оруулсан болох нь тогтоогдсон ба Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.3-т “"бага хэмжээний хохирол" гэж гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс доош хэмжээг” ойлгохоор хуульчилсан бөгөөд бага хэмжээний хохирол учруулсан бол гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцохгүй талаар хууль тогтоогч тайлбарласан тул иргэн Л-ийн үйлдлийн улмаас иргэн А-д гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 300.000 төгрөгөөс доош хэмжээний хохирол учирсан болох нь гэрчийн мэдүүлгээр тогтоогдов.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт шүүх гэмт хэргийн хохирол хор уршгийг тодорхойлж, бодит хохирлыг нөхөн төлүүлэх үүрэгтэй гэж хуульчилсан ба иргэн А, Ж нарын мэдүүлэгт дурдсан “цонхыг зайлшгүй салгаж авч явах шаардлагатай байсан, цонхыг салгаж бүгдийг шиллэсэн тохиолдолд 1.000.000 төгрөгийн зардал гарах байсан, зөвхөн Улаанбаатар хотод шиллэх боломжтой” гэх мэт мэдээлэл, таамаглалд үндэслэн бодит хохирлыг тогтоох үндэслэлгүй бөгөөд энэ гэмт хэргийн улмаас учирсан бодит хохирол 260.000 төгрөг болох нь тогтоогдсон гэж үзэж иргэн Л-д холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, иргэн Л-ийг цагаатгаж, хэргийг хэрэг бүртгэлтэд буцааж, хохирогч А нь 260.000 төгрөгийн хохирлыг зөрчлийн хэргийг хянан шийдвэрлэх явцад төлүүлэх нь зүйтэй гэж үзэв.
Шүүхийн шийдвэрийг бүтнээр харах цахим холбоос: https://shuukh.mn/single_case/85299?daterange=2022-12-22%20-%202023-05-08&id=1&court_cat=2&bb=1
Тоймыг бэлтгэсэн: Өмнөговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Э.Оюун-Эрдэнэ